Γιαννούλης Χαλεπάς ψυχοπαθής ή ιδιοφυία;

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς γεννήθηκε το 1851, γόνος διάσημης οικογένειας μαρμαρογλυπτών από την Τήνο. Η οικογένεια του διατηρούσε επιχείρηση μαρμαρογλυπτικής με υποκαταστήματα σε Βουκουρέστι, Σμύρνη και Πειραιά.

Από το 1869 έως το 1872, ο Γιαννούλης Χαλεπάς μαθήτευσε στο Σχολείον των Τεχνών με δάσκαλο τον Λεωνίδα Δρόση. Πήρε υποτροφία από το Πανελλήνιο Ιδρύμα Ευαγγελιστρίας Τήνου, για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Μόναχο με δάσκαλο τον Μαξ φον Βίντμαν (Max von Windmann).

Δύο από τα πρώτα του έργα ήταν "Το παραμύθι της Πεντάμορφης" και "Σάτυρος που παίζει με τον Έρωτα" πήραν βραβεία στο Μόναχο κατά τη διάρκεια των σπουδών του.

Το πιο διάσημο γλυπτό του, η " Κοιμωμένη" για τον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Την Κοιμωμένη του από το πήλινο πρόπλασμα την μετέφεραν αργότερα στο μάρμαρο οι μαρμαρογλύπτες Χαμηλός και Αλεξάκης.

Τον χειμώνα του 1877 προς 1878, ο Χαλεπάς υπέστη νευρικό κλονισμό. Χωρίς κανέναν προφανή λόγο, άρχισε να καταστρέφει έργα του, ενώ επιχείρησε κατ' επανάληψη να αυτοκτονήσει.

Στο Ψυχιατρείο, οι γιατροί και οι φύλακες είτε του απαγόρευαν να σχεδιάζει και να πλάθει, είτε του κατέστρεφαν οτιδήποτε εκείνος είχε δημιουργήσει και είχε κρύψει στο ερμάριό του. Λέγεται πως από όσα προσπάθησε να δημιουργήσει μέσα στο Ψυχιατρείο ένα μόνον έργο σώθηκε, κλεμμένο από κάποιον φύλακα και παραπεταμένο στα υπόγεια του ιδρύματος, όπου ξαναβρέθηκε τυχαία το 1942.

Το 1902 η μητέρα του πήγε στο Ψυχιατρείο για να τον πάρει πίσω μαζί της στον Πύργο της Τήνου. Η μητέρα του πίστευε ότι ο γιος της τρελάθηκε από την τέχνη. Για τον λόγο αυτό, δεν του επέτρεπε να ασχοληθεί ξανά με την γλυπτική, σε σημείο που αν εκείνος έφτιαχνε κάτι στοιχειώδες με κάρβουνο ή πηλό εκείνη το κατέστρεφε.

Το 1916 μετά το θάνατο της μητέρας του, ζούσε πάμφτωχος βοσκώντας πρόβατα και φέροντας το βαρύ στίγμα του τρελού του χωριού. Βρήκε ωστόσο το κουράγιο και άρχισε ξανά να ασχολείται με την γλυπτική. Τα μέσα που διέθετε ήταν παντελώς πρωτόγονα και το επαρχιακό περιβάλλον εχθρικό προς κάθε τι διαφορετικό, αλλά εκείνος με πείσμα άρχισε να δημιουργεί για να κερδίσει τον χαμένο χρόνο.

Μετακόμισε στην Αθήνα όπου έμενε με την ανιψιά του. Έλεγε για τη δουλειά του, "Οταν αρχίζω το γλυπτό μου, ο Ικαρος και ο Δαίδαλος βρίσκονται μαζί". Και στην ανιψιά του που τον ρώτησε ποιός ήταν ο Ικαρος και ποιος ο Δαίδαλος, απαντά: "Εγώ είμαι ο Ικαρος και ο Δαίδαλος είναι ο πηλός".

Τα έργα του Γιαννούλη Χαλεπά χωρίζονται σε δύο περιόδους, μέχρι το 1878 και μετά το 1916. Προ και μετά της ασθενείας του δηλαδή. Έχουν σωθεί γύρω στα 150 έργα του.

Πέθανε το 1938 αφού πλέον είχε γνωρίσει τη δόξα, ήταν πανελληνίως γνωστός και τον θεωρούσαν πρωτοπόρο.

wikipedia