
Γιά πολλούς είναι ο μεγαλύτερος ζωγράφος της Ελληνικής λαϊκής τέχνης, το πλήρες όνομα του είναι Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, το επώνυμο είναι της μητέρας του.
Ο Θεόφιλος κατάφερε να εικονογραφήσει την Ελληνική παράδοση και ιστορία.
Γεννήθηκε στη Λέσβο, ο πατέρας του, Γαβριήλ Κεφαλάς, ήταν τσαγκάρης ενώ η μητέρα του, Πηνελόπη Χατζημιχαήλ ήταν κόρη αγιογράφου.

Στα 18 του έφυγε από το πατρικό του σπίτι και πήγε στη Σμύρνη που εργάστηκε θυρωρός στο Ελληνικό προξενείο. Στο τέλος του 19ου αιώνα 1898 μετακόμισε στο Βόλο, ζούσε ζωγραφίζοντας σε σπίτια και μαγαζιά της περιοχής ενώ σήμερα σώζονται τοιχογραφίες που πραγματοποίησε εκεί.
Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του έζησε στο Πήλιο, ο κτηματίας Ιωάννης Κοντός εκτίμησε το ταλέντο του και τον πήρε υπό την προστασία του. Ζωγράφισε πολλούς πίνακες για λογαριασμό του.
Η οικία Κοντού αποτελεί σήμερα Μουσείο Θεόφιλου
Ο Θεόφιλος λάτρευε τα έθιμα και τις παραδόσεις, οργάνωνε θεατρικές και άλλες εκδηλώσεις στις εθνικές γιορτές και πάντα πρωταγωνιστούσε στις εκδηλώσεις του καρναβαλιού.
Το 1927 επέστρεψε στη Μυτιλήνη, όπου τοιχογράφησε καφενεία και άλλους χώρους στα χωριά για ένα πιάτο φαΐ και λίγο κρασί. Τα περισσότερα έχουν καταστραφεί από την από την ανοησία των ιδιοκτητών που είτε έβαψαν τους τοίχους είτε τα γκρέμισαν.
Πέθανε το 1934 από δηλητηρίαση, ένα χρόνο αργότερα το μουσείο του Λούβρου πραγματοποίησε έκθεση με τα έργα του. Η ακριβής ημερομηνία γέννησης του είναι άγνωστη.